Historia Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina łączy się z powstaniem, kształtowaniem i rozwojem życia muzycznego w Bydgoszczy. Dzięki staraniom osób, które Szkołą kierowały i kierują do dziś jest ona jednym z najaktywniejszych ośrodków oddziałujących na życie kulturalne regionu. Zacznijmy jednak od początku.

 

"Miejski Instytut Muzyczny, powołany do życia staraniem naszego Magistratu, przyjmuje wpisy w dniach 2- 15 czerwca, w sekretariacie Instytutu, mieszczącego się w Gimnazjum im. Kopernika"

Tak rozpoczyna się pierwsza wzmianka o Szkole, zamieszczona w Dzienniku Bydgoskim 31. maja 1925 r. Dyrektor placówki, znany pianista z Warszawy - Zygmunt Lisicki, postarał się, by już w następnym roku szkolnym MIM otrzymał własne pomieszczenie przy ul. Paderewskiego 32 (obecnie numer1). Miejski Instytut Muzyczny był szkołą posiadającą wysokie ambicje programowe, a jej otwarcie spotkało się z życzliwym przyjęciem ze strony społeczeństwa bydgoskiego. Kadrę pedagogiczną stanowili muzycy wywodzący się ze środowiska poznańskiego, głównie z tamtejszego Państwowego Konserwatorium Muzycznego. Ciekawą propozycją, podnoszącą prestiż i stanowiącą jednocześnie reklamę Szkoły było uruchomienie klasy rytmiki dla dzieci i dorosłych oraz koncerty pedagogów - muzyków, które ożywiały życie kulturalne Bydgoszczy.

W 1927 r. MIM przestał istnieć, a na jego miejsce utworzono Miejskie Konserwatorium Muzyczne z siedzibą przy ul. Piotra Skargi 7 ( obecnie nr 14). Instytucja rozwijała się pomyślnie. Z roku na rok powoływano nowe klasy i działy, organizowano wiele koncertów i audycji. W 1930r. dyrektorem została Irena Jahnke, a osiem lat później szkoła otrzymała nowy lokal przy ul. Gdańskiej 71.
 

Wkrótce po przejściu przez Bydgoszcz frontu II wojny światowej rozpoczęły się przygotowania do reaktywowania Miejskiego Konserwatorium Muzycznego, które zaingurowało swą działalność 11 lutego 1945r. W myśl nowych przepisów zaszła jednak konieczność zmiany dotychczasowego statusu prawnego Szkoły i od 1 września 1947 roku powstały: Państwowa Niższa Szkoła Muzyczna (dyrektor Maria Tołłoczko) oraz Państwowa Średnia Szkoła Muzyczna (dyrektor Irena Jahnke). Dwa lata później Szkoła Niższa została przemianowana na Państwową Szkołę Muzyczną w Bydgoszczy ( dyrektor Maria Wierzbiańska) z siedzibą przy ul.Gdańskiej 54. Dorobek artystyczny obu samodzielnych, lecz zgodnie współpracujących ze sobą placówek przedstawia się imponująco. Odbywały się koncerty, audycje i popisy. Szczególnie wyróżniającą się imprezą był "Wieczór operowy", podczas którego uczniowie inscenizowali fragmenty oper.

Zarządzenie MKiS z lipca 1952 r. spowodowało przekształcenie Państwowej Szkoły Muzycznej w Państwową Podstawową Szkołę Muzyczną, a Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Państwowe Liceum Muzyczne. Obie placówki pomyślane były jako instytucje bardziej efektywne i odciążające kandydata na muzyka od uczęszczania równocześnie do dwóch szkół. PPSM miała dawać swym absolwentom ogólne wykształcenie podstawowe oraz muzyczne stopnia pierwszego. PLM natomiast - świadectwo dojrzałości i dyplom muzyczny.
 

Dyrektorem PPSM, przez dwadzieścia lat, była Helena Sempołowicz. Szkoła rozpoczęła swą egzystencję w bardzo trudnych warunkach lokalowych. Dopiero w 1958 r. przeprowadzono się do nowego budynku przy ul. Libelta 7.W PLM dyrektorem została Irena Jahnke, a po jej rezygnacji w 1954 r. stanowisko to objął Wacław Splewiński.
 

Dbałość o sprawy szkoły, aktywność i zdolności organizacyjne dyrektora przejawiały się w wielu działaniach : rozbudowano gmach przy ul. Gdańskiej 71, powiększając go o dwie sale lekcyjne i aulę, nawiązano bliższą współpracę ze szkołami muzycznymi w innych miastach, zatrudniono wybitnych pedagogów - nauczycieli akademickich.

Kadencja Andrzeja Lechnio na stanowisku dyrektora PPSM i PLM rozpoczęła się w roku 1972 i trwała zaledwie dwa i pół roku. Niemniej jego indywidualność odcisnęła ślad w życiu Szkoły. Dyrektor A. Lechnio zintensyfikował kształcenie słuchu oraz planował zmiany w rekrutacji do klas pierwszych PPSM. Był także współorganizatorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Bydgoszczy.
Eleonora Sienkiewicz - Bloch, która otrzymała nominację na dyrektora PLM w trakcie roku szkolnego 1974/75, kierowała Szkołą do momentu wejścia jej do Zespołu Szkół.
 

Felicja Krysiewiczowa i Wacław Splewiński byli inicjatorami powołania Studium Muzycznego im. Emila Młynarskiego. Szkoła powstała w r. 1960 przy Towarzystwie Muzycznym w Bydgoszczy i kształciła starszą młodzież oraz dokształcała czynnych zawodowo muzyków instrumentalistów i wokalistów. Studium ściśle współpracowało z PLM. Korzystano z tych samych pomieszczeń, instrumentów i innych pomocy dydaktycznych.
 

Od września 1973 r. Szkoła przejęła nazwę Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia w Toruniu Filia w Bydgoszczy. Kierownictwo placówki spoczywało w rękach Eleonory Sienkiewicz- Bloch a po jej rezygnacji, od stycznia 1975 r. - Marii Bilińskiej.
 

We wrześniu 1975 r. powstał Zespół Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. Formalnie weszły do niego : PPSM, PLM, PSM I i II stopnia. Na stanowisko pierwszego dyrektora powołano muzyka z Torunia - Zdzisława Starniewskiego. Pełnił on swoją funkcję do 1984 r. Kolejnym dyrektorem został Wacław Kaput, a gdy objął stanowisko wizytatora Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie, jego miejsce zajęła Ewa Stąporek - Pospiech. Liczne działania na rzecz artystycznego rozwoju szkoły stały się nieocenionym wkładem w życie kulturalno-artystyczne Bydgoszczy i regionu. Wśród nich na wyróżnienie zasługują:

- 1991 r. nadanie szkole imienia wielkiego pianisty Artura Rubinsteina oraz powołanie Fundacji "Viva Musica", której celem jest propagowanie i upowszechnianie muzyki.

- 1993 r. zorganizowanie I Międzynarodowego Konkursu Młodych Pianistów "Artur Rubinstein in memoriam", któremu patronowała wdowa po mistrzu Aniela Młynarska -Rubinstein. Konkurs odbywa się co 2 lata, a jego patronką została Ewa Rubinstein, córka artysty. W 2000 roku Konkurs został członkiem zwyczajnym Europejskiego Stowarzyszenia Konkursów Muzycznych dla Młodych (European Union of Music Competitions for Youth) w Monachium.

- 1994 r. powołanie polskiego oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Mozartowskiego w Salzburgu, którego jest prezesem. Towarzystwo działa jako stowarzyszenie zajmujące się promowaniem i upowszechnianiem muzyki. Celem stowarzyszenia jest organizowanie różnorodnych imprez - koncertów, audycji, spotkań muzycznych skierowanych do szerokiego kręgu odbiorców. Cyklicznie odbywają się koncerty pod wspólnym tytułem Promocje młodych talentów, w których promuje się wybitnie uzdolnioną młodzież. Towarzystwo Mozartowskie organizuje również konkursy wiedzy o życiu i twórczości wielkich postaci życia muzycznego, takich jak: W.A.Mozart, J.Haydn, J.S.Bach, F.Chopin skierowanych do uczniów liceów ogólnokształcących i szkół muzycznych II stopnia.

- co roku odbywa się w szkole Kurs Mistrzowski - W Stronę Artura Rubinsteina "Salony u Mistrza" organizowany przez Państwowy Zespół Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina, Towarzystwo Mozartowskie w Bydgoszczy oraz powołane Europejskie Centrum Młodzieży Artystycznej. Kurs skierowany jest zarówno do młodzieży, która podczas indywidualnych lekcji i pod okiem wybitnych instrumentalistów może doskonalić swój warsztat, jak i do nauczycieli, którzy mają możliwość dalszego rozwoju, wymiany doświadczeń, poszerzenia wiedzy podczas organizowanych spotkań, seminariów, prelekcji i koncertów.

Ewa Stąporek - Pospiech jest ponadto organizatorem licznych koncertów okolicznościowych, związanych z wydarzeniami o charakterze państwowym, rocznicowym czy też okazjonalnym. Od 1994 roku jest wiceprzewodniczącą Rady do spraw Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Za swą działalność otrzymała wiele nagród i odznaczeń, m.in.